هوای آلوده دیگر برای مردم کلانشهر تبدیل به عادت شده و شهرهای بزرگ زیر دود پنهان شده است. نفس مردم به شماره افتاده است. یکی از دلایل آلودگی هوا، استفاده از خودروهای شخصی است و استفاده از حمل و نقل عمومی هم مشکلاتی به همراه دارد.

به نظر می‌رسد بودجه ای که در سنوات قبل به منظور تعویض اتوبوس های فرسوده در اختیار شهرداری ها قرار گرفته، عمدتا صرف هزینه های جاری شده و هزینه زیادی برای توسعه حمل و نقل عمومی در کلانشهرها صورت نگرفته است. بحث کمبود بودجه و منابع مالی برای توسعه حمل و نقل عمومی، بحث جدیدی نیست و هر گاه از ضعف این حوزه سخن گفته ایم، مشکلات را به کسری بودجه گره زده اند.

محمد احمدی بافنده مدیرعامل سابق شرکت بهره برداری مترو تهران و کارشناس حوزه حمل و نقل در گفتگو با بخش خبری ۲۲:۳۰ شبکه ۲ بیان کرد: در موضوع توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، داستان بین شهرداری و دولت همیشه تکرار شده است. اما ما دو هدف داریم؛ اول «توسعه» که در زمان حضور دکتر قالیباف در شهرداری تهران، توسعه منوط به بحث های مالی نبود. برای راه اندازی هر یک کیلومتر مترو، می بایست حدود ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه می شد و به طور متوسط در هر هفته، یک جلسه در مورد میزان پیشرفت و وضعیت کار و... برگزار می شد. در این جلسات کسی از پول صحبت نمی کرد و منابع مالی لازم برای اجرای کار به هر نحو ممکن از سوی شهرداری تهران تامین می شد.

 بخش اول گفتگو تلفنی

وی در رابطه با گلایه هایی که در مورد کمبود بودجه برای توسعه حمل و نقل عمومی مطرح می شود، اظهار کرد: در مبحث بودجه توسعه حمل و نقل عمومی توجه به چند نکته ضرورت دارد.

۱_ در قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت، سالانه باید ۳ هزار میلیارد تومان به شهرداری ها پرداخت می شده که تا کنون چیزی از این بابت پرداخت نشده است.

۲_ طبق قوانین می بایست حدود ۶۰ درصد از جرائم رانندگی به منظور بهسازی سیستم حمل و نقل عمومی به شهرداری ها پرداخت می شده که این مورد هم ظاهرا به خوبی اجرا نشده است.

۳_ بر اساس مصوبات مجلس قرار بوده هر شهری بودجه خود را تامین می کند، تا ۵۰ درصد بودجه را دولت پرداخت کند که این مورد هم به درستی انجام نشده و از حدود ۲۰ کیلومتر متروی احداث شده در تهران، دولت فقط بودجه حدود ۱ کیلومتر را پرداخت کرده است.

۴_ در مورد ۲ میلیارد یورویی که مجلس مصوب کرده و باید طی ۱۰ سال گذشته، به متروی تهران تخصیص می یافته هم هیچ اعتباری تخصیص نیافته است.

احمدی بافنده اضافه کرد: بخش خصوصی مانند گذشته فعال نیست، بودجه حمل و نقل عمومی همواره جزو مهمترین بودجه هایی بوده که در شهرداری تهران تامین شده است. یعنی حدود ۶۰ درصد از کل بودجه شهرداری تهران در سنوات قبل، در اختیار حمل و نقل بود. امروز بودجه شهرداری تهران کاهش پیدا نکرده و باید بیش از این به این موضوع توجه می شد. به نظر می رسد حمل و نقل عمومی در حال حاضر جزو اولویت های شهرداری تهران نیست. ناوگان اتوبوسرانی تهران حدود ۱۱ سال عمر دارد و از منشاهای آلودگی هوای تهران است.

بخش دوم گفتگوی تلفنی

مدیرعامل سابق اتوبوسرانی تهران ضمن انتقاد از طرح اورهال (تعمیرات اساسی) اتوبوس های درون شهری و استفاده مجدد از اتوبوس های فرسوده گفت: اتوبوس های اورهال شده برای استفاده در ناوگان حمل و نقل شهر تهران مناسب نیست. مهمترین مشکل ما در بخش اتوبوسرانی، استهلاک شدید سیستم موتور و گیربکس و... است. تهران به لحاظ جغرافیایی شهری است که از جنوب تا شمال آن حدود ۸۰۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. حتی اتوبوس های نو در این شرایط به سختی کار می کنند. با این وضعیت حتما باید از اتوبوس های نو و با قدرت موتور مناسب در ناوگان حمل و نقل شهر تهران استفاده شود.

وی اضافه کرد: در کشور ما چند کارخانه تولیدکننده اتوبوس وجود دارد. ظرفیت تولید اتوبوس در شرکت ایران خودرو دیزل در گذشته روزانه ۱۲ دستگاه بوده است. شرکت پیشرو یدک در اصفهان هم توان تولید اتوبوس را دارد. سازمان صنایع دفاع هم امکان تولید اتوبوس و مینی بوس را دارد. در شرکت شهاب خودرو تعداد زیادی اتوبوس در انبارها معطل مانده که می تواند در اختیار شهرداری ها قرار بگیرد. کارخانجاتی هم برای تولید و تامین قطعات اتوبوس در کشور وجود دارد.(از جمله شرکت چرخشگر، محورخودرو، ایدم و...) در نظر داشته باشید که به ازای تولید و فروش هر یک دستگاه اتوبوس، یک نفر_سال در کشور شغل ایجاد می شود و با واردات هر یک دستگاه اتوبوس، یک نفر را برای یک سال بیکار کرده ایم.

بخش سوم گفتگوی تلفنی

احمدی بافنده در خصوص مشکلات متروی تهران گفت: پیشرفت مترو در مقایسه با بودجه مناسب نبوده است. مترو شامل ۳ بخش زیرساخت، تجهیزات و ناوگان بوده و در سال های قبل زیرساخت های لازم برای خط ۶ و ۷ متروی تهران احداث شده و تجهیزات مورد نیاز هم خریداری و نصب شده است. حتی آموزش نیروهای اپراتور هم صورت گرفته و دو مرکز آموزش فنی و حرفه ای هم برای آموزش نیروی متخصص راه اندازی شده است. مشکل اصلی بر سر راه توسعه متروی تهران، تامین ناوگان حمل و نقل است. هر خط مترو باید روزانه ۱ میلیون جابجایی مسافر داشته باشد؛ ولی بجز خط یک، سایر خطوط مترو به ظرفیت لازم نرسیده و این مشکل به خاطر کمبود ناوگان حمل است. ما برای تامین ناوگان حمل قراردادهای لازم را آماده کرده بودیم؛ اما به نظر می‌رسد شهرداری تهران توجه و پیگیری کافی به توسعه ناوگان حمل و نقل نداشته است.

بخش چهارم گفتگوی تلفنی